piątek, 14 października 2011

Rok szkolny


Dzisiaj mamy dzień sprzątania świata. W Ugandzie jest on także realizowany, więc chłopcy nie mieli lekcji i poszli czyścić ulice. Cała akcja odbyła się z dużym hukiem, gdyż pracę umilała im nasza orkiestra dęta.
 
Tak jak w Polsce trwa tu teraz rok szkolny. Podobnie jak u nas dzieci rozpoczęły naukę na początku września. I na tym kończą się podobieństwa. Uczniowie są teraz w trakcie trzeciego trymestru. Nauka w Ugandzie podzielona jest na trzy trymestry. Trwają one od dwu i pół do trzech miesięcy. Rok szkolny rozpoczyna się na przełomie stycznia i lutego. Nie ma tutaj określonej daty inauguracji. Jest ona ustalana rokrocznie tak, aby nauka rozpoczęła się w poniedziałek. Pod koniec pierwszego trymestru, w kwietniu mają miejsce pierwsze egzaminy, a po nich następują trzy- lub czterotygodniowe ferie. W maju rozpoczyna się drugi trymestr trwający do początku sierpnia. Po nich kolejne trzy-czterotygodniowe ferie. Właśnie w trakcie ich trwania przybyłem do CALM. Z początkiem września rozpoczyna się trzeci, ostatni i najważniejszy trymestr. W listopadzie uczniowie zdają egzaminy i nauczyciele wystawiają końcowe oceny. Grudzień i styczeń to okres wakacyjny. Odpoczynek i regeneracja po ciężko przepracowanym roku.
 
Szkoła podstawowa (primary school) w Ugandzie trwa siedem lat. Pierwsze dwa lata przeznaczone są przede wszystkim na naukę angielskiego. Potem zajęcia odbywają się głównie w tym języku. W podstawówce wykładane są cztery przedmioty: angielski, matematyka, nauki ścisłe i społeczne. Nauki ścisłe to połączona biologia, fizyka i wiedza o rolnictwie. Uganda to kraj rolniczy, więc wszyscy się uczą jak uprawiać rośliny i hodować zwierzęta. Studia społeczne obejmują historię, geografię, wiedzę o społeczeństwie oraz religię. Pod koniec siódmej klasy uczniowie zdają państwowe egzaminy. W zależności od uzyskanych wyników mogą kontynuować naukę w szkole średniej (secondary school) lub zawodowej (technical school).
 
W szkole średniej przybywa przedmiotów. Wykładanych jest około czternastu w tym: języki angielski oraz luganda, matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia, historia, przedsiębiorczość i religia. Szkoła średnia podzielona jest na dwa etapy: 0 i A. Pierwszy obejmuje okres 4 lat i kończy się egzaminami państwowymi. Jeżeli uzyska się dobre wyniki to naukę można kontynuować przez kolejne dwa lata na poziomie A. Po ich ukończeniu studia bądź praca na przykład w biurze.
 
Szkoła zawodowa trwa od dwóch do trzech lat z zależności od kształconego zawodu. Chłopcy od nas uczą się na hydraulików, murarzy, elektryków, krawców oraz stolarzy. Wszystkich zawodów przyznaję, że nie pamiętam. Zresztą jak to jest dokładnie z tymi szkołami to się muszę jeszcze dowiedzieć.
 
Sposób nauczania jest także zupełnie inny niż w Polsce. Lekcje rozpoczynają się o 8 rano i trwają do godziny 16. W ich trakcie uczniowie mają godzinną przerwę na lunch. Tylko pierwsza i druga klasa kończą zajęcia około 13 w porze posiłku. Uczniowie siódmej klasy podstawówki oraz szkoły średniej czasem przebywają w szkole jeszcze dłużej i wracają między 18 a 19. Zdarza się, że mają też dodatkowe zajęcia w soboty. Za to nauczyciele praktycznie nie zadają prac domowych. Taki system kształcenia najprawdopodobniej wynika z tego, że większość uczniów nie ma warunków do nauki w domu. Brakuje im podręczników, przyborów, miejsca do nauki. Często też muszą pracować po powrocie do domu. Pewnie dlatego wszystkie zajęcia odbywają się w szkole.
 
Szkoły państwowe w Ugandzie są płatne. Od pierwszej klasy podstawówki trzeba płacić za każdy trymestr. Dlatego wiele dzieci nie chodzi do szkoły. Czasem rodzice posyłają tylko jedno dziecko do szkoły, bo na więcej nie mają pieniędzy. A rodziny są wielodzietne. Część chłopców trafiła do nas, gdyż rodziców nie stać było na opłacenie ich edukacji.
 
Poza uiszczeniem czesnego wszyscy uczniowie mają obowiązek chodzenia do szkoły w mundurkach. Zdarza się, że jeżeli ktoś zapomni jakiejś części lub włoży nieodpowiednią to nauczyciele każą opuścić zajęcia. Każda szkoła ma inny wzór uniformu. Niekiedy jest ich nawet kilka rodzajów na różne dni tygodnia. Dzięki temu łatwo rozpoznać uczniów danej szkoły.
 
Wyprawa do szkoły